Askerliğini yurt dışı ilk işe giriş tarihinden sonra yapanların askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıcı yurt dışı başlangıcından geriye çeker mi?

Kıymetli okuyucularım, 

Örnek kişi Türkiye’de ilk defa 08/07/2004 tarihinde sigortalı olmuştur. 02/09/2000 tarihinde ise  Almanya Federal Cumhuriyet’inde ilk defa çalışmaya başlamıştır.

Ülkemizle Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan sözleşme kapsamında yurt dışı borçlanması yaparak (3 gün) Almanya’daki ilk işe girişi olan 02/09/2000 tarihi Türkiye’deki ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmiştir. 

Sigortalı 23/02/1997 ile 24/08/1998 tarihleri arasında da 540 gün askerlik yapmıştır ve bu sürelerin tamamını borçlanmıştır. 

Sigortalının askerlik borçlanmasıyla birlikte ilk işe giriş tarihi olan (Almanya) 02/09/2000 tarihinden geriye doğru gidip EYT kapsamında olması beklenirken SGK Askerlik Borçlanmasını Almanya başlangıcından geriye çekmemiştir. 

SGK, sigortalının yurt dışı hizmet süresinin ve askerlik süresinin toplamının borçlanılmasıyla birlikte bu toplam süreden  Türkiye'de ki ilk sigorta başlangıcından (08/07/2004) geriye çekileceğini ve dolayısyla EYT kapsamında olmadığını bildirmiştir. 

Halbuki; 3201 Sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’un “Süre tespiti, sigortalılığın başlangıcı ve sürelerin değerlendirilmesi” başlıklı 5. Maddesine göre;

(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/79 md.) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/29 md.) Ancak, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.

(Ek fıkra:17/7/2019-7186/10 md.) Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması hâlinde bu süreler 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer alan hükümler esas alınarak Türkiye’deki sigortalılık başlangıç tarihinden, Türkiye’de sigortalılık yok ise borçlanma tutarının tamamen ödendiği tarihten geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilir.” Denilmektedir.

Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında akdedilen Sosyal Güvenlik Hakkında Sözleşmenin 29. Maddesinin 4. Fıkrasında; “Bir kimsenin Türk sigortasına girişinden önce bir Alman rant sigortasına girmiş bulunması halinde, Alman Rant Sigortasına girişi, Türk Sigortasına giriş olarak kabul edilir.” Denilmektedir.

Yine ayrıca 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. Maddesi; “…….Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.” Denilmektedir.

Tüm bu kapsamda değerlendirildiğinde Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bu uygulamasının gerek Kanun'a gerekse ülkemizle Almanya Federal Cumhuriyeti arasında akdedilen Sosyal Güvenlik Hakkındaki Sözleşmeye ayrıkı olduğu ve sigortalının hukuki yollara başvurması gerektiği kanaatimdir.